Jouw impact

Toelichting

Per hectare landbouwgrond is Nederland één van de grootste verbruikers van pesticiden in Europa. Het is dus van groot belang dat de agrarische beroepsbevolking nauwkeurig  geïnformeerd wordt over de mogelijke gezondheidsrisico’s. Veel ‘gewasbeschermingsmiddelen’ bevatten namelijk hormoonverstorende stoffen. Deze kunnen een rol spelen bij het ontstaan van borstkanker. Opvallend genoeg is dit risico nooit goed tot in detail in kaart gebracht.

Prof. Hans Kromhout, verbonden aan het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS) van de Universiteit van Utrecht, doet onderzoek naar het risico op borstkanker bij vrouwen die werken in agrarische sector en in aanraking komen met pesticiden. Om het risico vast te kunnen stellen, combineert en analyseert hij grote internationale datasets uit de Verenigde Staten, Frankrijk en Noorwegen. Met 197.000 deelnemende vrouwen wordt dit het grootste onderzoek naar het risico op borstkanker door blootstelling aan pesticiden ooit.

Wat levert dit onderzoek op?

Inzicht in het risico op borstkanker door landbouwbestrijdingsmiddelen. Dit kan bijdragen aan:

• Verantwoord(er) gebruik van bestrijdingsmiddelen
• Strengere eisen / herbeoordeling van bestrijdingsmiddelen door (inter)nationale instanties
• Minder borstkanker bij vrouwelijke agrariërs

Stand van zaken (april 2024)

• Binnen het Franse AGRICAN-cohort is een voorlopige analyse gemaakt van het risico op borstkanker voor zo'n 40 pesticiden. Definitieve analyses (ook van de andere 2 cohorten) volgen later dit jaar en zullen de nauwkeurigheid verder vergroten. 
• Men is nog in afwachting van de Franse data over de verschillende subtypes borstkanker (o.a. hormoongevoelige versus niet-hormoongevoelige borstkanker) 
• Er zijn relatief weinig vrouwen met premenopauzale borstkanker. Binnenkort komen data van een langere periode beschikbaar, zodat deze analyse hopelijk wel te maken is.
• De Noorse data over blootstelling door herbetreding is schaars en nog niet compleet. 
• Het is een uitdaging om te achterhalen welke pesticiden precies zijn gebruikt en hoe ze zijn toegepast. Daarom worden ook data over de aankoop van pesticiden meegenomen.
•  Vanwege privacywetgeving mogen de Noorse data alleen in het land zelf geanalyseerd worden. Twee onderzoekers zullen hiervoor afreizen naar Noorwegen. 
• Het Amerikaanse cohort bevat weinig data over herbetreding vanwege geautomatiseerde processen en andere gewassoorten (minder fruit).

Toelichting

Onderzoekssamenvatting
Dit onderzoek richt zich op DNA-mutaties die bijdragen aan neuroblastoom bij jonge kinderen, om zo nieuwe aanknopingspunten te vinden voor behandelingen.

Wat is neuroblastoom?
Neuroblastoom is een kanker van onrijpe zenuwcellen, vooral in het autonome zenuwstelsel. Tumoren komen meestal voor in de bijnieren of langs de wervelkolom en treffen vooral kinderen onder de vier jaar. Bijna de helft overlijdt door terugkeer van de ziekte, vaak omdat de tumor resistent wordt tegen behandeling.

DNA-mutaties bij kinderkanker
Kanker ontstaat door opeenstapeling van DNA-mutaties, die cellen voordelen geven, zoals snellere groei. Bij kinderen is weinig tijd voor deze mutaties, wat het belangrijk maakt om te onderzoeken welke specifieke veranderingen neuroblastoom veroorzaken.groep patiënten en de abemaciclib-MDM2 PROTAC voor een wat kleinere subgroep.

Wat levert dit onderzoek op? 

Dit onderzoek kan leiden tot nieuwe geneesmiddelen voor de behandeling van neuroblastoom. De onderzoeksgroep verwacht dat de abemaciclib-cereblon PROTAC geschikt is voor een grote groep patiënten en de abemaciclib-MDM2 PROTAC voor een wat kleinere subgroep. 

Toelichting

Met het bevolkingsonderzoek naar darmkanker kan de ziekte zowel op tijd worden ontdekt als voorkomen. Deelnemers leveren een ontlastingstest in, en als daar bloed in wordt aangetroffen worden ze uitgenodigd voor een coloscopie (kijkonderzoek van de darm). Bij een deel worden dan darmtumoren, of hoogrisico poliepen ontdekt die direct worden verwijderd.

Er zijn echter ook deelnemers bij wie niets wordt ontdekt, maar waarbij snel daarna tóch darmkanker ontstaat. Er is nog weinig bekend over het ontstaan van deze 'post-coloscopie darmkankers', maar wel is duidelijk dat ze vaak te laat worden ontdekt en een slechte prognose hebben. In dit project willen de onderzoekers binnen het bevolkingsonderzoek materiaal verzamelen van alle post-coloscopie-darmkankers, om in kaart te brengen welke moleculaire kenmerken deze tumoren hebben en wat hun oorzaak is: zijn ze compleet gemist bij de coloscopie, of zijn poliepen wel ontdekt maar niet volledig verwijderd? Deze kennis moet bijdragen aan training voor endoscopisten in het bevolkingsonderzoek, om te voorkomen dat poliepen worden gemist, en zo het aantal gevallen van darmkanker verder terug te brengen.